Riool: het lijkt een shitverhaal, maar het redt levensverhaal

Zomaar een beeld van het gemiddeld toiletbezoek: even je telefoon checken, afvegen en doorspoelen maar. En zo verdwijnen onze uitwerpselen via de wc-pot en de riolering naar de waterzuivering. Je denkt er verder niet bij na, maar het is een fantastisch en hygiënisch systeem dat bij ons onder de grond dit vuile werk doet.

Dat was heel vroeger wel anders. We nemen een kijkje in de historie van het riool. Pas op, want het wordt een echte shitstory.

Wetenschappers hebben bij opgravingen toiletten en afvoersystemen ontdekt die veel overeenkomsten vertonen met ons rioleringsstelsel. De oudste rioolbuis was van klei en werd al 4000 jaar voor Christus gebruikt.

Ze werkten ook echt, zo hebben onderzoekers beredeneerd. Op het eiland Kreta heb je nog steeds buizen die afkomstig zijn uit een ver verleden, namelijk 2000 jaar voor Christus.

Op straat

Toch waren rioleringen lange tijd geen gemeengoed. Kijk maar eens naar de middeleeuwen, toen het slecht gesteld was met sanitair en hygiëne. In die eeuwen belandde alles gewoon op straat, in open riolen. Je hoeft niet over heel veel voorstellingsvermogen te beschikken om je in te denken dat het in dorpen en zeker in steden enorm stonk. En dat was nog niet eens het ergste, want ziektes verspreidden zich snel.

oude riolering[100]

Parijs en Londen namen in die tijd wel maatregelen. Ze overkapten de open riolen, zodat in elk geval de stank minder werd. Met deze oplossingen kwamen we al aardig in de richting van onze huidige rioolbuizen.

De eerste wc was een Romeins toilet. Rijken hadden er zelf een, armen waren aangewezen op een openbaar toilet. De toiletten leken weliswaar wel een beetje op onze wc’s, maar waren nog niet echt hygiënisch te noemen. Infectieziekten tierden nog welig in die tijd.

Epidemieën

Toen in de negentiende eeuw de bevolking snel groeide en de sanitaire voorzieningen achterbleven, was het gevolg dat er zware epidemieën uitbraken. Rond die tijd kreeg de medische wetenschap ook meer inzicht in de rol die de microscopisch kleine bacteriën en virussen speelden. Er moest wat gebeuren.

Londen had de primeur van de eerste moderne riolering en Nederland volgde pas later. De kleinere steden en dorpen volgden pas in de twintigste eeuw. Je kunt je toch bijna niet voorstellen dat rond 1935 nog steeds poepemmers gebruikt werden. Die werden dan met paard en wagen opgehaald door de ‘tonnenboer’. Ook werden ze wel geleegd in putten in of naast het huis, in rioolkanalen of een rivier. Nog niet echt hygiënisch dus.

Wij helpen

Inmiddels heeft ons land een goed rioleringssysteem en kennen we gelukkig geen grote epidemieën meer die veroorzaakt worden door onze uitwerpselen. Bij BTE-bedrijf De Hamer helpen we met onze betonnen rioleringsbuizen en -putten om dit systeem up-tot-date te houden.

Meer weten? Zie www.dehamer.nl.

Riolering is 'het beste medicijn'

Veel experts erkennen dat riolering ‘het beste medicijn’ is tegen veel ziekten. In 2007 werd riolering door lezers van het British Medical Journal verkozen tot de belangrijkste medische doorbraak in de afgelopen 200 jaar.

De Britse advocaat Edwin Chadwick speelde een belangrijke rol in de ‘sanitaire revolutie’. Hij publiceerde in 1842 een rapport over de noodzaak van betere openbare hygiëne. Zijn doel was om de kosten van armenzorg te verlagen door een belangrijke oorzaak van armoede in gezinnen weg te nemen: besmettelijke ziekten die mannelijke kostwinners het leven kostten.

‘Kwade dampen’

Het idee was destijds dat ’kwade dampen’, opstijgend uit onder meer poep en plas, verantwoordelijk waren voor ziekten als tbc, tyfus, dysenterie en cholera. Die moesten dus uit de stad worden geweerd door de aanleg van riolen.

Chadwick bedacht een systeem dat gemeenten in staat stelde om deze dure voorzieningen te financieren en te onderhouden. Hoewel de ’kwade- dampentheorie’ later onzin bleek te zijn, was het effect wel wat Chadwick had beoogd. De sterfte, zeker in de steden, nam aanzienlijk af.

140.000 kilometer

Het publieke rioleringssysteem in Nederland strekt zich uit over ongeveer 140.000 kilometer. Vrijwel de gehele Nederlandse bevolking is verbonden met dit systeem. Slechts zo'n 20.000 woningen missen een rioleringssysteem vanwege hun afstand tot het hoofdrioolnetwerk. Deze huizen hebben vaak een eigen kleine installatie in de tuin.