Bouwen met beton is duurzaam, gebouwen en kunstwerken gaan meer dan een leven lang mee… immers, het Pantheon in Rome is van beton en dat staat er nog steeds. Maar wat is duurzaam? Gaat dat over lang meegaan of over circulariteit? Over durability of sustainability? We delen graag een overdenking met je.
Beton is een kunstmatig vervaardigd steenachtig materiaal, dat als bouwmateriaal wordt gebruikt. Het beton, zoals we dat nu kennen, is samengesteld uit het bindmiddel cement en uit één of meer toeslagmaterialen zoals zand, grind of steenslag. Het gebruikte cement is meestal een anorganisch mengsel van calcium-silicaten. Anorganisch betekent dat een verbinding niet uit plantaardig of dierlijk leven bestaat maar uit de ‘dode’ natuur. Denk aan metalen, zouten, gesteenten, klei zand en grind. Wanneer calcium-silicaten met water in contact komen, vormen zich calcium-silicaat-hydraten. Deze hydraten vormen vervolgens een netwerk en zorgen voor de sterkte van het cement in het beton. Je kunt zeggen dat goed beton een mengsel is waarvan de korrelgroottes van de verschillende soorten zand en grind, in de juiste hoeveelheden, elkaar zodanig aanvullen dat het mengsel uithardt tot een steenachtig en standvastig materiaal.
Nu horen we de laatste tijd regelmatig dat aan beton, vanuit het oogpunt van duurzaamheid, organische materialen worden toegevoegd. Organisch betekent dat de materialen afkomstig zijn van levende organismen of van producten van organismen. Denk aan dieren, bomen en planten, bacteriën, schimmels en/of algen. Organische stof is onderhevig aan biologische verteringsprocessen. Het materiaal is dus afbreekbaar; micro-organismen zorgen voor (verdere) biologische afbraak van de organische stof. Bio-based bouwmaterialen zijn bouwmaterialen gemaakt van organismen of van producten van organismen. Het toepassen van bio-based toeslagstoffen in beton lijkt misschien duurzaam vanuit het standpunt van sustainability gezien, maar de vraag is of het de durability van producten of bouwwerken ten goede komt! Want wat betekent de biologische afbreekbaarheid voor de levensduur?
Wanneer we de betonketen zo hoogwaardig mogelijk circulair willen maken, zouden we ervoor moeten kiezen om van de inmenging van andere reststromen (o.a. anorganische) af te zien. Dit geldt overigens ook voor bio-based (bouw-)materialen, deze kunnen makkelijker gerecycled worden wanneer er geen andere reststromen (onnatuurlijk) aan zijn toegevoegd.
Beton is in de basis duurzaam in zin van durability; het heeft een lange levensduur en kan aan het einde van de levensduur 100% worden gerecycled. Voor veilig, hoogwaardig en maximaal hergebruik is dan wel zaak dat het beton zuiver (anorganisch) blijft. Moderne betonmengsels, die in Nederland worden gemaakt, behoren tot de meest duurzame in de wereld; ook vanuit sustainable oogpunt gezien. Is er dan een reden om reststromen organisch of anorganisch te mengen? Best iets om over na te denken.
De rayonmanagers van De Hamer denken per project of situatie graag met je mee om te komen tot de voor jou meest duurzame oplossing!
